Współczesne teorie marketingowe zachęcają do spojrzenia na produkty oczami konsumentów, zrozumienia ich potrzeb i przygotowania oferty szytej na miarę. ?Segreguję ? nie widzę przeszkód?, pierwszy w Europie projekt włączający osoby niepełnosprawne do systemu segregowania odpadów, jest przykładem takiego modelu działania. Łączy w sobie potrzeby konsumentów z nieszablonowym myśleniem i praktycznym rozwiązaniem.
W jaki sposób mam segregować odpady, skoro przez swoją niepełnosprawność nie mogę odróżnić kolorów pojemników ani przeczytać napisów na nich? ? takie pytanie padło z ust niewidomego kielczanina w czasie pikniku edukacyjnego zorganizowanego przez ENERIS. To był impuls, który doprowadził do powstania specjalnych naklejek dla osób niewidomych i słabowidzących.
Od potrzeby do realizacji
Od tak przedstawionej potrzeby do pokazania opinii publicznej produktu, czyli naklejki, minęły zaledwie trzy miesiące! Przede wszystkim jeszcze tego samego dnia nawiązaliśmy kontakt z ekspertem w dziedzinie niepełnosprawności wzroku, a jednocześnie niewidomym przedsiębiorcą z Fundacji Vega, który opowiedział, jak funkcjonuje i odbiera świat osoba niewidoma. Kolejnym krokiem było zawiązanie współpracy z organizacjami pozarządowymi reprezentującymi środowisko osób z niepełnosprawnością wzroku. Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi w Laskach (Dział Tyflologii) wspierało nas w przygotowaniu grafiki naklejki. Specjaliści i praktycy tłumaczyli nam zasady tworzenia napisów w alfabecie Braille?a, dobrali najlepsze dla osób słabowidzących kolory naklejki, a ich mali podopieczni pomagali nam stworzyć piktogramy i w późniejszym czasie je przetestować. Z kolei Niewidzialna Wystawa z Warszawy, pełna energii instytucja skupiająca dynamiczne i aktywne zawodowo osoby niewidome, sprawdzała w praktyce użyteczność naklejek. Pomagała nam też stworzyć zasady ich umieszczania na pojemnikach i dystrybucji. Ogromnym problemem okazało się znalezienie drukarni, która może wyprodukować naklejki ? w całym kraju tylko jedna sprostała naszym wymaganiom.
Naklejki ?Segreguję ? nie widzę przeszkód?
W wyniku bardzo intensywnych trzech miesięcy pracy powstało unikatowe, dostępne i stosunkowo tanie narzędzie, dzięki któremu osoby z niepełnosprawnością wzroku są w stanie samodzielnie włączyć się w system segregacji odpadów. Naklejka, która trafia do zainteresowanych, składa się z sześciu kwadratowych pól, na każdym z nich zobrazowany jest oddzielny rodzaj odpadu w formie: wypukłego piktogramu, wypukłego napisu w alfabecie łacińskim i w alfabecie Braille?a. Poszczególne części odpowiadają wymaganiom najnowszego rozporządzenia o utrzymaniu porządku w gminach, czyli pomagają segregować: papier, szkło, plastik, odpady bio i zmieszane. Szóste pole przedstawia baterię, wskazując tym samym na konieczność właściwego traktowania tego typu odpadów. Dolna część naklejki to nazwa strony internetowej ENERIS zapisana w alfabecie Braille?a.
Naklejkę należy przyklejać zawsze w prawym górnym rogu pojemnika. Jest odporna na warunki atmosferyczne i ścieranie oraz wykonana z plastiku w 100% pochodzącego z recyklingu. Pomysł zyskał uznanie pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych, który, podobnie jak Polski Związek Niewidomych, magazyn ?Integracja? czy Wydawnictwo Abrys, objął projekt swoim patronatem.
Nie tylko naklejki
Koncepcja naklejki wywołała lawinę pomysłów i działań służących temu, by system zbiórki selektywnej uczynić przyjaznym osobom niepełnosprawnym. Strona internetowa Grupy ENERIS jest stworzona zgodnie z wymogami dostępności dla wszystkich rodzajów niepełnosprawności (WCAG 2.0). Przeszkoliliśmy pracowników biur obsługi klienta w kraju w zakresie obsługi klientów z niepełnosprawnością. Podobne szkolenie przeszli wszyscy kierowcy i ładowacze śmieciarek pracujący w firmie.
Pomysł budowania dostępności ekologicznej dla osób niepełnosprawnych wzbudził duże zainteresowanie mediów, a także samorządów. Miasta: Jaworzno, Piła czy Jastrzębie-Zdrój, przyłączyły się do projektu i oznaczyły naszymi naklejkami pojemniki na odpady w swoich urzędach i w przestrzeni miejskiej.
Co więcej, do Sejmu trafiła petycja w sprawie zmiany obowiązującego prawa i wyraźnego zapisania w nim obowiązku samorządów w tworzeniu dostępnej dla osób z niepełnosprawnością przestrzeni do segregowania odpadów.
Naklejki dostępne od zaraz
Naklejki są udostępniane osobom niewidomym i niedowidzącym oraz organizacjom pozarządowym działającym na ich rzecz przez Centralne Biuro Obsługi Klienta ([email protected], nr tel. 801 00 38 38). Samorządy, sieci handlowe, benzynowe, uczelnie czy np.: miejsca użyteczności publicznej mogą zamówić naklejki, pisząc na ten sam adres. Wszelkie informacje na temat warunków otrzymania czy zakupu znajdują się na stronie www.grupa-eneris.pl/naklejki. Do tej pory prawie 2500 naklejek trafiło do potrzebujących w ponad 40 miastach w całym kraju!
Artykuł ukazał się w biuletynie EKOedukacja wydanym przez Dział Edukacji Ekologicznej z firmy Abrys.
