Program edukacyjny ?Eko-Sanok ? zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców miasta? Sanok wprowadził w marcu 2009 r.
Celem jest wyedukowanie ludności w zakresie gospodarki odpadami i ograniczenie ilości nieposegregowanych odpadów, które trafiają na składowisko.
Projekt powstał głównie z myślą o dzieciach i młodzieży z sanockich placówek oświatowych. Ponadto adresowany jest on do przedstawicieli zarządów spółdzielni mieszkaniowych, radnych dzielnic oraz innych środowisk mających wpływ na zachęcenie społeczeństwa do prowadzenia segregacji odpadów „u źródła”.
Projekt uzyskał akceptację i dofinansowanie ze strony Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego. Jego partnerami są norweska gm. Inderøy i Zarząd Okręgu Bieszczadzkiego Ligi Ochrony Przyrody.
Inauguracja miała miejsce podczas konferencji dla samorządowców, na której przedstawiono sanockie inicjatywy na rzecz ochrony środowiska oraz plany na przyszłość, zmierzające do realizacji ekologicznych założeń zrównoważonego rozwoju. Natomiast dla wszystkich mieszkańców zorganizowano Ekologiczny Piknik Rodzinny. Utworzono „ekologiczną wioskę” z namiotami, w których można było spotkać przedstawicieli organizacji i instytucji oraz członków sztabów odpowiedzialnych za gry i zabawy ekologiczne.
Udział w pikniku wzięło 30 nauczycieli, którzy zostali przydzieleni do poszczególnych stanowisk oraz prowadzili zajęcia plastyczne, muzyczne i dotyczące segregacji odpadów. Rozdano 2 tys. worków do selektywnej zbiórki i 1,5 tys. toreb na zakupy. W przygotowanych konkursach wzięło udział 5 tys. dzieci. Liczbę odwiedzających szacuje się na 9 tys.
W październiku 2009 r. mali sanoczanie i nauczyciele zostali zaproszeni do przyjaciół z Inderøy, którzy podzielili się swoją wiedzą i doświadczeniem z zakresu gospodarki odpadami.
Ekologiczne rywalizacje
Zaraz po powrocie zorganizowano I Międzyszkolny Turniej Ekologiczny „Eko-Dzieciaki”, podczas którego uczniowie szkół podstawowych zmagali się z jedenastoma zadaniami, w których mieli wykazać się znajomością zagadnień ekologicznych. Zagadki przeplatane były zadaniami sprawnościowymi. Drużyny zmierzyły się z krzyżówką, zabawą „Bystre oko”, musiały dopasować odpady do odpowiedniego dla nich pojemnika, rozpoznać znaki ekologiczne i dopasować do nich objaśnienia, odpowiednio ułożyć puzzle znaczka Eko-Sanok oraz wykazać się znajomością ogólnej wiedzy ekologicznej. Oprócz tego uczestnicy rywalizowali ze sobą, grając w kręgle, do których wykorzystane zostały plastikowe butelki.
W kwietniu 2010 r. odbyła się akcja „Drzewko za Surowce Wtórne”, polegająca na wręczaniu sanoczanom drzewek za odpady, takie jak makulatura, szkło, tworzywa sztuczne, baterie i aluminium. W ten sposób jednego popołudnia zebrano 50 kg baterii, 21 kg aluminium, 500 kg makulatury, 110 kg szkła bezbarwnego oraz 80 kg szkła kolorowego.
W ramach projektu w czerwcu 2010 r. po raz drugi zrealizowano cykl zajęć edukacyjnych pod nazwą „Zielone Szkoły”. Odbywały się one na terenie Sanockiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej w Sanoku, w parku Miejskim oraz na terenie Parku Krajobrazowego Gór Słonnych, gdzie uczestnicy wędrowali i poznawali ścieżkę dydaktyczną w rezerwacie Polanki w Bykowcach. Na trasach górskich zaangażowano wykwalifikowanych przewodników, aby dzieci i ich rodzice czuli się bezpiecznie.
Poza wędrówkami odbywały się zajęcia z zakresu segregacji odpadów, ich unieszkodliwiania oraz poznawano podstawowe pojęcia dotyczące ich właściwości i zagrożeń dla środowiska. Wycieczki górskie połączone ze zbieraniem odpadów stanowiły element aktywnego sposobu spędzania wolnego czasu. Organizatorzy „Zielonych Szkół” sprawdzali w praktyce przekazaną wiedzę uczestnikom zajęć poprzez plenerowe zabawy edukacyjne i konkursy. Podsumowaniem tych wakacyjnych spotkań i wycieczek była impreza plenerowa. Sukcesem „Zielonych Szkół” okazał się udział ponad 500 uczestników oraz liczne informacje w prasie lokalnej.
Muzycznie, plastycznie, ekologicznie…
Kolejną inicjatywą Sanoka były imprezy pod nazwą „Eko-Tour” dla mieszkańców kilku z dzielnic miasta. Oprócz muzycznych atrakcji nie brakowało też ekologicznych konkursów dla dzieci i poznawania aspektów selektywnej zbiórki odpadów.
W ramach rozpoczęcia nowego roku szkolnego zorganizowano Sanocką Olimpiadę Ekologiczną dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów w grupach: od I do III i od IV do VI klasy szkoły podstawowej oraz od I do III klasy gimnazjum. Dla każdej z grup przygotowano odpowiednio trudny stopień pytań. Z 10 szkół biorących udział w konkursie wyłoniono 18 uczestników, którzy wzięli udział w II etapie konkursu. Wyniki olimpiady były bardzo zadowalające. Większość uczestników przekroczyła próg 70% prawidłowych odpowiedzi.
W listopadzie ub.r. odbył się „Eko-Plener” malarski – ostatnia w 2010 r. impreza przybliżająca mieszkańcom idee selektywnej zbiórki. Tematem przewodnim pleneru była przyroda, jej ochrona i zasoby. Dzieci uczestniczyły w zajęciach plastycznych, a dorosła część publiczności wysłuchała wspaniałego recitalu Alicji Majewskiej i Włodzimierza Korcza.
Pod koniec ub.r. odbyły się również spotkania z mieszkańcami dzielnic, których tematem była gospodarka odpadami.
Nowy rok sanoczanie witali przy muzyce zespołu Brathanki, a także w klimatach ekologicznych. Uczestnicy po zabawie pozostawiali butelki po szampanach wraz ze swoimi danymi, a następnie losowano nagrody.
Działania w ramach projektu Eko-Sanok nadal trwają. Za te dotychczasowe już udało się Sanokowi zdobyć tytuł Mistrza Edukacji Ekologicznej w Konkursie „Przeglądu Komunalnego” o Puchar Recyklingu.
Aleksandra Kowalczyk
Artykuł pochodzi z miesięcznika "Recykling", Numer 3/2011 (123).