W tegorocznej edycji Forum Recyklingu (14-16 października br.) głos zabrało 30 prelegentów, a łącznie w seminarium uczestniczyło ok. 300 osób. Byli z nami specjaliści ? naukowcy, praktycy i przedstawiciele Ministerstw: Środowiska oraz Gospodarki, jak również reprezentanci Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.
Każde ze spotkań podczas seminarium Forum Recyklingu poświęcono zróżnicowanym i niezwykle istotnym zagadnieniom związanym z gospodarką odpadami komunalnymi w naszym kraju. Wydarzenie od 13 lat jest organizowane przez miesięcznik „Recykling” podczas Targów POLEKO. Skrócona relacja poniżej.
W ostatnim czasie sporo mówi się o planowanych zmianach w europejskich dyrektywach odpadowych. Zagadnienie to podczas Forum Recyklingu omówił Piotr Barczak z European Environmental Bureau. Dokument Komisji Europejskiej COM(2014) 398 ?Ku gospodarce o obiegu zamkniętym: program zero odpadów dla Europy? wskazuje nie tylko nowe cele do osiągnięcia w odniesieniu do poziomów odzysku i recyklingu, ale również określa narzędzia, które pomogą w ich realizacji, ze szczególnym uwzględnieniem ekodesignu. (Prezentacja tutaj)
W naszym kraju konieczne jest wsparcie przedsiębiorstw, by te mogły rozwijać się i odpowiadać na wyzwania stawiane przez UE i rodzime władze. Na ten temat mówiła dr Izabella Ewa Cech (Kancelaria Doradców Podatkowych Abakus), która przybliżyła różnorodne formy wsparcia podmiotów prowadzących działalność gospodarczą ? zarówno ze środków UE, jak i wskutek zwolnień oraz ulg przewidzianych w przepisach podatkowych.
Istotne jest również dążenie do kształtowania ?społeczeństwa recyklingu?, o czym wspomniał przedstawiciel Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Poznaniu, który może poszczycić się wieloletnią i efektywną edukacją ekologiczną w gminie, prezes Krzysztof Krauze. (Prezentacja tutaj)
Na nic jednak edukacja, jeżeli gminy chętnie zastępują selektywną zbiórkę systemem dualnym, czyli tzw. zbiórką suche-mokre, o czym alarmowała podczas swojej prezentacji dr inż. Katarzyna Godlewska ze Stowarzyszenia Papierników Polskich. Na pewno taka zbiórka oznacza mniejsze koszty dla zbierającego, ale prowadzi do znacznego pogorszenia jakości potencjalnych surowców wtórnych, w tym makulatury. (Prezentacja tutaj)
Selektywna zbiórka odpadów komunalnych powinna uwzględnić również bioodpady, co podkreślała dr inż. Barbara Kozłowska z Politechniki Łódzkiej. (Prezentacja tutaj)
O wyzwaniach w odzysku i recyklingu odpadów tworzyw sztucznych mówił reprezentant Fundacji PlasticEurope ? Grzegorz P. Rękawek. Według niego, do realizacji nowych celów przyczynią się takie działania, jak definitywne wprowadzenie 1 stycznia 2016 r. zapisów rozporządzenia w sprawie zakazu składowania odpadów wysokokalorycznych, stworzenie i konsekwentne wdrażanie planu wzrostu opłat marszałkowskich za korzystanie ze środowiska oraz zharmonizowanie opłat marszałkowskich dla różnych grup odpadów, stworzenie i jak najszybsze uruchomienie rzetelnej bazy danych o odpadach.
Równie interesujące było wystąpienie prezesa Jakuba Tyczkowskiego (Rekopol O.O.O.), który scharakteryzował system selektywnej zbiórki z perspektywy organizacji odzysku na przestrzeni ostatnich lat. Zauważył on, że patrząc na projekt dyrektywy opakowaniowej, której implementacji można się spodziewać ok. 2017 r., trzeba zastanowić się, czy nasz kraj jest przygotowany do zmian. Prelegent zaznaczył, że zrealizowanie przez Polskę obecnych zapisów projektu dyrektywy wydaje się mało realne.
Żeby jednak uświadomić sobie, które elementy systemu należy poprawić, konieczne są analizy. Przedstawicielka Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska ? Kamila Janecka-Piela ? omówiła zakres cyklu kontrolnego prowadzonego od 15 kwietnia do 15 grudnia br. w odniesieniu do gmin i regionalnych instalacji przetwarzania odpadów komunalnych. Jego wyniki poznamy w styczniu 2015 r. (Prezentacja tutaj)
Podczas drugiego dnia Forum Recyklingu od lat mówi się o zbiórce oraz recyklingu zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (ZSEE). Tym razem oprócz zagadnień poświęconych ZSEE, tego dnia debatowano również o branży baterii i akumulatorów. Michał Korkozowicz wskazał na szanse i zagrożenia, które pojawiają się w związku ze znowelizowaną ustawą o bateriach i akumulatorach. (Prezentacja tutaj)
Kwestie prawne szerzej przedstawił dr Bartosz Draniewicz z Kancelarii Prawa Gospodarczego i Ekologicznego. Jego wystąpienie dotyczyło zarówno nowelizacji ustawy o bateriach i akumulatorach, jak i projektu ustawy o ZSEE (prezentacja tutaj)
Debatowano również na temat rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Taki temat przedstawił dr Mikołaj Józefowicz z Europejskiej Platformy Recyklingu (ERP) O.O., wskazując na fakt, że producenci mają obowiązek wykonania planu zbiórki (do 65% całego ZSEE), tymczasem nie posiadają zagwarantowanego dostępu do odpadów, a znaczne ich strumienie w ogóle omijają system i nie są właściwie przetwarzane. Zatem producenci, chcąc osiągnąć cele zbiórki, muszą płacić za odpady, w tym za te, które samofinansują się. (Prezentacja tutaj)
Informacje odnośnie funkcjonowania systemu gospodarki ZSEE zawiera raport opublikowany przez GIOŚ. Dane pochodzą ze sprawozdań przesyłanych do inspekcji przez samych przedsiębiorców. Niestety, zdarza się, że przesyłane informacje są niepełne i zawierają liczne błędy, co przyznała Małgorzata Tomczak z Departamentu Nadzoru Rynku, która wskazała najczęstsze nieprawidłowości w sprawozdawczości. (Prezentacja tutaj)
Referaty wygłoszone podczas ostatniego dnia seminarium dotyczyły recyklingu pojazdów i złomu. Pierwszy przemawiał Łukasz Sosnowski, starszy specjalista w Departamencie Innowacji i Przemysłu Ministerstwa Gospodarki. Zaznaczał on, że duża ilość pojazdów przekazywanych do recyklingu jest szansą dla naszej gospodarki.
Wiceprezes Stowarzyszenia Forum Recyklingu Samochodów (FORS) ? Agnieszka Misiejuk ? przedstawiła propozycję systemu premii w projekcie ustawy. Przypomniała, że próby zmiany ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji podejmowane są już od 2009 r.
Stojąc na straży prawidłowego zagospodarowania PWE, inspekcje ochrony środowiska przynajmniej raz w roku kontrolują daną stację demontażu pojazdów. O jej przebiegu, zakresie, ale też o uprawnieniach inspektora oraz o najczęstszych uchybieniach przedsiębiorców opowiedział prezes Polskiego Stowarzyszenia Stacji Demontażu Pojazdów EKO-AUTO ? Jakub Smakulski. (Prezentacja tutaj)
W ostatnim czasie sporo mówi się o obejmowaniu obowiązkiem zbiórki i recyklingu kolejnych rodzajów środków smarnych oraz o kwestii spójności stosowanych klasyfikacji produktów. W swoim wystąpieniu Marcin Szpondera, dyrektor ds. regulacji rynku w Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego, zauważył, że zdecydowana większość olejów smarowych objęta jest obowiązkiem zbiórki i recyklingu ? odpowiednio 50 i 35% ich masy wprowadzonej na rynek przez producentów i importerów, a nowe wymogi stwarzają sporo problemów.
Wystąpienie Ryszarda Goli-Sienkiewicza z Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Głogowie dotyczyło ekoprojektowania w odniesieniu do odzysku i recyklingu metali ziem rzadkich. Jak zapewniał prelegent, ekoprojektowanie może zredukować wykorzystanie surowców, wyeliminować materiały niebezpieczne, ograniczyć zużycie wody oraz energii, zmniejszyć ilość zanieczyszczeń i odpadów, zwiększyć żywotność oraz wydajność produktu, jak również zapewnić zwielokrotnienie potencjału ponownego wykorzystania i recyklingu (Prezentacja tutaj)
Na Forum Recyklingu pojawiło się również zagadnienie dotyczące gospodarki cyrkulacyjnej metali nieżelaznych. Temat przybliżył prezes Izby Gospodarczej Metali Nieżelaznych i Recyklingu Kazimierz Poznański. Przypomniał on, że 26 maja br. KE opublikowała ?Raport w sprawie nowej listy surowców krytycznych dla UE?. Z 20 pozycji 14 zajmują metale o bardzo wysokim wskaźniku niezastępowalności (nie można ich zastąpić materiałami alternatywnymi, głównie ze względu na unikalne właściwości). Jak uwypuklił prelegent: ? Z tego wynika znaczenie efektywnego gospodarowania zasobami oraz zwiększenia recyklingu. (Prezentacja tutaj)
Przedstawicieli branży złomowej interesuje oczywiście bieżąca sytuacja na rynku. Dane na temat jej kondycji przedstawił wiceprezes Izby Przemysłowo-Handlowej Gospodarki Złomem ? Tomasz Żurowicz. Niestety, polskie hutnictwo od ponad roku zmaga się z kryzysem, który wpływa na branżę gospodarki złomem. Mimo to, rynek złomu funkcjonuje dość dobrze. Według danych, w Polsce w 2013 r. wyprodukowano 7,9 mln ton stali, a na potrzeby tej produkcji zużyto 5 mln ton złomu, co stanowi 63% produkcji stali. (Prezentacja tutaj)
Oprac. na podst. tekstu Judyty Więcławskiej – pełna relacja w wydaniu listopadowym miesięcznika „Recykling”
