„Las całkiem blisko nas” to tytuł projektu Laboratorium Edukacji Twórczej Centrum Sztuki Współczesnej, który nawiązuje do tegorocznego tematu obchodów Międzynarodowego Dnia Ziemi 2011. Trzech twórców przygotuje 3 autorskie projekty specjalnie na Dzień Ziemi. Każdy z projektów będzie miał inną formę i będzie skierowany główni do młodzieży szkolnej i osób, które zechcą całymi rodzinami włączyć się we wspólne działania.
W zajęciach będzie mógł wziąć udział każdy, bez względu na wiek, sprawność czy zdolności. Metodyka warsztatów przygotowanych przez Laboratorium umożliwia właśnie rodzinom wspólny, twórczy udział w zajęciach. Polega to na zróżnicowaniu skali trudności zadań, których wiodący temat jest taki sam dla rodziców i dzieci. Dzięki temu mogą wspólnie wykonywać swoje prace. Artyści proponują zajęcia mające na celu poszukiwanie nieschematycznych sposobów myślenia i działań oraz zwrócenia uwagi na otaczającą przyrodę i świat wokół nas. W ten sposób będą kształtowane postawy odpowiedzialności za swoje decyzje, zwłaszcza te nakierowane na ochronę środowiska. Tego typu warsztaty wymagają myślenia, są trudniejsze od innych, ale zmuszają do zrozumienia, faktu, że człowiek jest cząstką bioróżnorodności i ma na nią ogromny wpływ – niestety najczęściej negatywny.
Aktywny udział adresatów w warsztatach pozostawi z pewnością ślad nie tylko w postaci zdobytej przez nich wiedzy, ale wpłynie na kształtowanie proekologicznych nawyków. Warsztaty są też wspaniałym przykładem na to, że zajmując się edukacją ekologiczną, nie można poprzestawać na przekazywaniu suchej wiedzy, a należy stale poszukiwać innych form przekazu, zmuszających do refleksji, skupienia, stawiania przed sobą wyborów moralnych, pobudzających wrażliwość. Takie odmienne podejście do problemów ekologii może dać właśnie współczesna, interaktywna sztuka.
Część warsztatowa opracowana przez kuratorów Laboratorium Edukacji Twórczej Centrum Sztuki Współczesnej oraz zaproszonych przez nich animatorów kultury i ekologów przeprowadzona będzie w Centrum Sztuki Współczesnej, 5 warszawskich szkołach średnich, Parku Ujazdowskim, Agrykoli oraz na Polu Mokotowskim.
Terminarz:
- Warsztaty pt. "Im dalej w las." prowadzone przez Marię Parczewską odbędą się 6,13, 20, 27 kwietnia i 4 maja 2011 r. w pięciu szkołach średnich w Warszawie.
- Warsztaty pt. "Jedno drzewo" prowadzone przez Janusza Byszewskiego i Zbigniewa Gozdeckiego odbędą się w dniu 20 kwietnia 2011 r. w CSW Zamek Ujazdowski, 27 kwietnia 2011 r., Parku Ujazdowskim i na Agrykoli oraz 4 maja 2011 r. w parku Pole Mokotowskie.
- Warsztaty pt. "Błądzenie" prowadzone przez Janusza Byszewskiego i Zbigniewa Gozdeckiego odbędą się 9 kwietnia 2011 r. w Centrum Sztuki Współczesnej, 16 kwietnia 2011 r. w Parku Ujazdowskim i na Agrykoli, 23 kwietnia 2011 r. w parku Pole Mokotowskie, 30 kwietnia 2011r. w Centrum Sztuki Współczesnej i ponownie 7 maja 2011 r. w parku Pole Mokotowskie.
8 maja 2011 r. r. na Polu Mokotowskim warsztaty i instalacje odbędą się w tzw. sektorze edukacyjnym.
A. Cykl warsztatów wprowadzających (Centrum Sztuki Współczesnej, 5 szkół średnich, Park Ujazdowski, Agrykola, Pole Mokotowskie w podanych wyżej terminach)
"Las całkiem blisko nas" to hasło obchodów Światowego Dnia Ziemi `2011, to również tytuł projektu przygotowanego przez edukatorów Laboratorium Edukacji Twórczej Centrum Sztuki Współczesnej, który nawiązuje do tegorocznego tematu obchodów. Laboratorium przygotuje cykl warsztatów poprzedzających finalny projekt na Polu Mokotowskim. Będą one adresowane do grup szkolnych, studentów, przechodniów. Zaproszona zostanie młodzież ze szkół i uczelni warszawskich, a także nauczyciele i dziennikarze.
Warsztaty o charakterze ekologiczno- twórczym będą odwoływały się do dwóch ważnych sfer – ekologii głębokiej i działań rozwijających kreatywność w każdym z nas, bez względu na tak zwane zdolności czy talent, bez względu na wiek i sprawność intelektualną. Będą miały za zadanie przekazanie treści edukacyjnych w atrakcyjnej formie, w plenerze i na świeżym powietrzu. W kontakcie z naturą najłatwiej pokazać jej ścisłe powiązania ze sztuką, nie tylko te tradycyjne mające odzwierciedlenie w malarstwie i literaturze, ale i te nowatorskie odwołujące się do wrażliwości i wyobraźni współczesnego odbiorcy. Polegają one na udziale w tworzeniu dzieła, na interaktywnych działaniach angażujących odbiorcę. Warsztaty tego typu wzmacniają osobistą odpowiedzialność za własne postępowanie, co jest warunkiem kształtowania świadomych postaw, także tych proekologicznych. W każdym z 13 warsztatów weźmie udział ok. 100 osób, w sumie ok. 1300 osób. Efektem realizacji tych warsztatów będzie przygotowanie do właściwych działań na Polu Mokotowskim.
B. Warsztaty, gra terenowa i instalacje edukacyjno – twórcze "Las całkiem blisko nas" (Pole Mokotowskie – 8 maja 2011 r.)
Warsztaty wprowadzające mają za zadanie przygotowanie specjalnie na Dzień Ziemi autorskich instalacji. Powstanie ich 3, pod kierunkiem Janusza Byszewskiego, Marii Parczewskiej z udziałem Zbigniewa Gozdeckiego oraz 10 zaproszonych przez nich animatorów kultury. Każdy z projektów będzie miał inną formę i będzie skierowany do różnych odbiorców, głownie jednak do młodzieży szkolnej oraz osób które zechcą całymi rodzinami włączyć się we wspólne działania. Jak zwykle, w zajęciach będzie mógł wziąć udział każdy, bez względu na wiek, sprawność czy zdolności. Metodyka warsztatów przygotowanych przez kuratorów i pracowników Laboratorium umożliwia właśnie rodzinom wspólny, twórczy udział w zajęciach. Polega to na zróżnicowaniu skali trudności zadań, których wiodący temat jest taki sam dla rodziców i dzieci. Dzięki temu mogą wspólnie wykonywać swoje prace. Artyści proponują zajęcia mające na celu poszukiwanie nieschematycznych sposobów myślenia i działań oraz zwrócenia uwagi na otaczającą przyrodę i świat wokół nas. W ten sposób będą kształtowane postawy odpowiedzialności za swoje decyzje, zwłaszcza te nakierowane na ochronę środowiska. Tego typu warsztaty wymagają myślenia, są trudniejsze od innych, ale zmuszają do zrozumienia faktu, że człowiek jest cząstką przyrody i ma na nią ogromny wpływ. Aktywny udział adresatów w warsztatach pozostawi z pewnością ślad nie tylko w postaci zdobytej przez nich wiedzy, ale wpłynie na kształtowanie proekologicznych nawyków. Warsztaty są też dobrym przykładem na to, że zajmując się edukacją ekologiczną nie można poprzestawać na przekazywaniu suchej wiedzy, a należy stale poszukiwać innych form przekazu, zmuszających do refleksji, skupienia, stawiania przed sobą wyborów moralnych, pobudzających wrażliwość. Takie odmienne podejście do problemów ekologii może dać właśnie współczesna, interaktywna sztuka. Przewidujemy, że w każdej z 3 instalacji weźmie udział około 1 000 uczestników Dnia Ziemi.
Instalacje:
* "Im dalej w las…" – autor: Maria Parczewska. Duża instalacja angażująca uczestników w działania twórcze. Jej przesłanie to LIST/LIŚĆ. Działanie na Polu Mokotowskim poprzedzi pięć autorskich warsztatów w pięciu warszawskich szkołach. Istotą tego działania jest dzielenie się wszystkimi dobrymi ideami, myślami, cytatami, które mogą stać się podstawą do zmiany zachowania na bardziej empatyczne wobec ludzi i wobec przyrody. Warsztaty poprzedzające finał polegać będą na przygotowaniu przez młodzież listów artystycznych, filozoficznych i poetyckich, które w Dniu Ziemi zawieszone zostaną między drzewami na Polu Mokotowskim i na które każdy będzie mógł odpowiedzieć, adresując swój list do kogoś, komu może się przydać. Każdy z przygotowanej i zaaranżowanej na Polu Mokotowskim biblioteki będzie mógł wybrać tekst, którym zechce się podzielić z kimś innym właśnie poprzez list. Tak więc, każdy jakiś list może zdjąć z drzewa i każdy jakiś list/liść będzie mógł napisać i powiesić wśród innych listów, dla innych osób miedzy drzewami. Działanie to odwołuje się do koncepcji psychologicznych i filozoficznych, które dobrze opisuje Arne Naess "Skromne środki, bogate cele". Ekologia głęboka to droga kształtowania nowej równowagi i harmonii miedzy jednostkami, wspólnotami, całą naturą. Kształtowanie świadomości ekologicznej to proces, w którym uczymy doceniać wartość ciszy i odczuwamy na nowo, jak należy słuchać: i przyrody, i siebie nawzajem. Jest to nauka stawania się coraz bardziej wrażliwym, pełnym zaufania do siebie i zorientowanym całościowo w postrzeganiu. Skutkiem takiego działania jest samodzielność, odpowiedzialność za własne czyny i wzmocnienie wewnętrznych wartości oraz jasnych zasad postępowania Dzięki temu stawiamy coraz głębsze pytania dotyczące prawdy i sensu naszej egzystencji.
* Jedno drzewo" – autorzy: Janusz Byszewski i Zbigniewa Gozdecki. Interaktywna instalacja wizualno-dźwiękowa. Na środku dużego okręgu stoi stare drzewo odwrócone korzeniami do góry. Wokół kilkadziesiąt krzeseł. Przed każdym z nich pulpit do nut. Każdy, kto będzie miał ochotę może usiąść na jednym z nich i założyć słuchawki, by wysłuchać opowieści i dźwięków (nagranych wcześniej podczas 3 warsztatów przygotowujących powstanie tej pracy), które z kolei staną się inspiracją do działań plastycznych na "liściach" umieszczonych na muzycznym pulpicie. Autorskie liście zostaną "rozsypane" wokół drzewa. I tak, każdy tworząc swój liść stanie się współautorem instalacji "Jedno drzewo". Drzewo odwrócone korzeniami do góry to w tradycji indyjskiej Kosmos, żywotna siła Słońca i światła duchowego wysysanego przez drzewo korzeniami z nieba i rozsypywanego deszczem liści po ziemi.
Gra terenowa:
"Błądzenie" to gra terenowa, (mapping) rozgrywająca się na całym Polu Mokotowskim. Przygotowana podczas pięciu warsztatów poprzedzających obchody Dnia Ziemi prowadzonych przez Janusza Byszewskiego i Marię Parczewską z grupą 10 animatorów kultury, młodych artystów, ekologów i nauczycieli, którzy zgłoszą się do tego projektu, odpowiadając na informację/zaproszenie umieszczone na stronach internetowych portali edukacyjnych i animacyjnych. To oni przygotują swoje działania inspirowane symboliką drzewa i konkretnym drzewem w "lesie" na Polu Mokotowskim.
Podczas Festynu uczestnicy gry wspomagani przez specjalnie przygotowaną mapę będą "błądzić" po parku szukając tych właśnie wybranych drzew, wokół których autorzy realizować będą swoje interaktywne działania. Przewidywane jest 10 takich punktów. Podczas warsztatów przygotowujących tę grę uczestnicy opracują autorskie scenariusze konkretnych działań, odwołujących się do symboliki drzewa w różnych kulturach. Drzewo jako symbol świata, idea wiecznego odradzania, prawdy, wiadomości czy natchnienie poetów stanie się inspiracją do przygotowania warsztatów, podczas których każdy będzie mógł w twórczy i aktywny sposób doświadczyć tej symboliki. I tak na przykład wspólnie z uczestnikami gry tworzone może być "drzewo poetyckie", na którym zawieszone zostaną wiersze tworzone podczas warsztatu, czy "drzewo wiadomości" z różnymi informacjami, którymi uczestnicy będą chcieli dzielić się z innymi.
Źródłó: dzienziemi.org.pl
Podczas warsztatów uczestnicy opracują m.in. autorskie scenariusze, odwołujące się do symboliki drzewa w różnych kulturach. / Fot. Larrie Knights, www.sxc.hu
