Świat zmierza w stronę ocieplenia klimatu o 4°C, co ma nastąpić pod koniec wieku. Jeżeli ludzie nie podejmą działań na rzecz ochrony klimatu, czekają nas katastrofalne zmiany takie jak: gwałtowne fale upałów, obniżenie światowych zapasów żywności, podniesienie poziomu mórz – stwierdza raport naukowy przygotowany na zlecenie Banku Światowego.
Świat może i musi uniknąć ocieplenia o 4°C – globalne ocieplenie nie może przekroczyć 2°C, powiedział Prezes Banku Światowego Jim Yong Kim. Zmiany klimatyczne są obecnie jednym z najważniejszych wyzwań rozwoju i musimy podjąć odpowiedzialność moralną za działania na rzecz przyszłych pokoleń, a szczególnie na rzecz najuboższych.
Niemniej jednak raport stwierdza, że ocieplenie o 4°C, jest możliwe do uniknięcia – przy konsekwentnej realizacji działań można je ograniczyć do poniżej 20°C.
Anomalia pogodowe, które obserwujemy na przestrzeni ostatnich lat potwierdzają, że klimat się zmienia. Zachodzące zmiany stanowią zagrożenie dla społecznego i gospodarczego rozwoju wielu krajów na świecie, w tym także dla Polski. Dlatego konieczna jest konstruktywna dyskusja z jednej strony o tym, jakie strategie adaptacji do czekających nas zmian obrać, jakie działania przystosowawcze podjąć. Z drugiej – jak ograniczyć emisję gazów cieplarnianych.
Aby skutecznie chronić klimat, działania adaptacyjne i zobowiązania redukcyjne muszą obejmować wszystkie kraje świata. Bez takiego wspólnego działania, nawet gdyby Unia Europejska, w tym Polska, zredukowała od jutra wszystkie emisje do zera, to i tak procesy globalnego ocieplenia będą postępować, bo odpowiadamy jako Europa jedynie za ok. 12% globalnych emisji. Jedynie wspólne działania całej społeczności międzynarodowej mogą być efektywne w walce z globalnym wyzwaniem jakim są zmiany klimatu. Polska jest głęboko zaangażowana w proces negocjacji nowego globalnego porozumienia klimatycznego. Doskonałą okazją ku temu będzie m.in. organizacja w tym roku w Warszawie konferencji klimatycznej ONZ – COP19.
Oprócz działań na rzecz wypracowania nowego globalnego porozumienia Ministerstwo Środowiska przygotowuje strategię adaptacji do zmian klimatu – Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030 (SPA2020). Dokument wskazuje cele i kierunki działań adaptacyjnych, które należy podjąć w najbardziej wrażliwych obszarach w okresie do roku 2020, np. w: gospodarce wodnej, rolnictwie, leśnictwie, różnorodności biologicznej i obszarach NATURA 2000, energetyce itp. Jednocześnie SPA2020 określa konkretne działania adaptacyjne, które należy podjąć, wskazuje podmioty odpowiedzialne za ich realizację oraz podaje wskaźniki monitorowania i oceny realizacji przyjętych celów.
Działania adaptacyjne zawarte w SPA2020 obejmują zarówno przedsięwzięcia techniczne, jak np. budowa niezbędnej infrastruktury przeciwpowodziowej i ochrony wybrzeża, jak i zmiany regulacji prawnych, np. zmiany w systemie planowania przestrzennego ograniczające możliwość zabudowy terenów zagrożonych powodziami. Strategia wskazuje także ramy finansowania realizacji działań, np. mówi o możliwości wykorzystania funduszy UE na lata 2014-2020
Strategia stanowi pierwszy krok w kierunku zdefiniowania długofalowej wizji adaptacji do zachodzących zmian klimatu. Jednocześnie, niezwykle ważna jest edukacja społeczna w tym obszarze, w tym przybliżanie wyników badań i opracowań naukowych, jak raport Banku Światowego. W walce ze zmianami klimatu liczy się działanie każdej pojedynczej jednostki, a do jego podjęcia konieczna jest edukacja.
