Jakość środowiska naturalnego w Polsce ulega stałej poprawie. Nadal jednak stoją przed nami wyzwania ekologiczne, a jednym z najważniejszych jest polepszenie jakości powietrza. Z badań wynika, że za zły stan powietrza w Polsce odpowiada przede wszystkim sektor bytowo-komunalny.
Emituje on do atmosfery ok. 88% zanieczyszczeń. Dalsze pozycje zajmują emisje z transportu (6%), zanieczyszczenia pyłowe z powierzchni dróg i ulic (3%), a tylko niecałe 2% to emisja z przemysłu.
Liczne działania resortu
Aby poprawić jakość powietrza w Polsce, Ministerstwo Środowiska inicjuje ? w ramach posiadanych kompetencji ? liczne działania legislacyjne, techniczne i finansowe. Szczegółowo zostały one wskazane w Krajowym Programie Ochrony Powietrza. Jednym z kluczowych zadań w tym obszarze jest wprowadzenie wymagań jakościowych dla paliw stałych oraz kotłów. Prace w tym obszarze Ministerstwo Środowiska podjęło wspólnie z Ministerstwem Energii oraz Ministerstwem Finansów i Rozwoju. Ich efektem jest rozporządzenie ws. wymagań dla kotłów na paliwo stałe, które obowiązuje od 1 października 2017 r. Dopuszcza ono na rynek bytowo-komunalny kotły spełniające najwyższe standardy emisyjne. W resorcie energii dobiegają tymczasem końca prace nad uregulowaniem problemu standaryzacji paliw stałych. Mają one na celu m.in. wyeliminowanie w sektorze bytowo-komunalnym paliw stałych złej jakości.
Wspomniane działania umożliwią uporządkowanie rynku paliw w Polsce. Wyeliminowanie m.in. flotokoncentratów, mułów czy węgla brunatnego pozwoli na zmniejszenie uciążliwości związanych ze spalaniem paliw złej jakości w małych instalacjach grzewczych sektora komunalno-bytowego, a co z tego wynika ? umożliwi osiągnięcie poprawy jakości powietrza.
Wśród działań przewidzianych do realizacji w ramach Krajowego Programu Ochrony Powietrza do 2020 r. znajdują się także zmiany legislacyjne, pozwalające na wprowadzenie stref ograniczonej emisji transportowej. Jeszcze w tym roku, na zlecenie Ministerstwa Środowiska, zostanie przeprowadzona ekspertyza w zakresie możliwości utworzenia takich stref w Polsce. Informacje w niej zawarte pomogą w określeniu efektywnych ekologicznie oraz kosztowo rozwiązań, które przyczynią się do ograniczenia emisji komunikacyjnej oraz będą uzasadnieniem do podjęcia decyzji o tworzeniu w takich stref w kraju.
Oprócz działań legislacyjnych, Ministerstwo Środowiska ? z pomocą Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ? przeznacza środki finansowe na działania poprawiające jakość powietrza. Do 2020 roku będzie to ok. 10 mld zł. Pieniądze zostaną spożytkowane m.in. na rozbudowę i modernizację sieci ciepłowniczych w miastach. W celu poprawy jakości powietrza NFOŚiGW wspiera także rozwój geotermii. To najbardziej stabilne, niezależne od wiatru, a przede wszystkim zupełnie bezemisyjne źródło energii.
Edukacja w temacie niskiej emisji
Ze względu na fakt, że to sektor bytowo-komunalny jest głównym źródłem zanieczyszczeń powietrza w Polsce, aby skutecznie i długotrwale poprawić jego jakość, działania na szczeblu administracji rządowej oraz samorządów muszą iść w parze z edukacją ekologiczną. Dlatego w Ministerstwie Środowiska został przygotowany poradnik ?Czyste ciepło w moim domu ze spalania paliw stałych!?. Zawiera on praktyczne i konkretne wskazówki dla obywatela w zakresie używania domowych urządzeń grzewczych na paliwa stałe, głównie zasilane węglem kamiennym i drewnem. Oprócz poradnika zostały także opracowane broszura i ulotka, które zostaną zamieszczone na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska. Planujemy także rozpowszechnienie broszury wśród obywateli. Liczymy, że wszystkie te działania przyczynią się do znaczącej poprawy jakości powietrza w Polsce.
Artykuł ukazał się w biuletynie EKOedukacja wydanym przez Dział Edukacji Ekologicznej z firmy Abrys.