Wraz z początkiem sezonu grzewczego niektórzy „oszczędni” właściciele domów ogrzewają mieszkania paląc w piecach śmieciami – butelkami, opakowaniami plastikowymi, kawałkami mebli, a nawet starymi oponami.
W świadomości wielu osób takie postępowanie to czysty zysk – pozbywając się odpadów w zamian uzyskuje się ciepło. Nie jest to jednak zgodne z prawdą.
W procesie spalania śmieci, w szczególności tworzyw sztucznych, powstają toksyczne opary: dioksyny, furany, tlenki węgla, tlenki azotu, pył, metale ciężkie (kadm, rtęć, kobalt, nikiel, selen, ołów), chlorowodór, cyjanowodór, formaldehyd, styren i wiele innych organicznych i nieorganicznych związków chemicznych).
Spalanie odpadów w domowych piecach odbywa się w niskich temperaturach (200 – 500 0C), z czym wiąże się zwiększona emisja zanieczyszczeń do atmosfery i gleby. Poza tym kominy domów są niskim źródłem emisji i w tej sytuacji uniemożliwione zostaje wyniesienie zanieczyszczeń na duże odległości i rozproszenie ich przez wiatr. Największą dawkę zanieczyszczeń przyjmujemy w domu, gdzie spędzamy większość czasu w ciągu doby.
Ludzie oszczędzający na opale, paląc przypadkowymi odpadami, powodują pozorną oszczędność, narażają się na choroby.Spalanie śmieci powoduje zwiększoną ilość zachorowań na choroby układu oddechowego, alergie i nowotwory.
Nie spalajmy śmieci w domowych piecach, nie trujmy samych siebie i Naszych bliskich!
W odniesieniu do zanieczyszczeń emitowanych przez domowe kominy i powstających w trakcie spalania śmieci szczególne zagrożenie dla zdrowia ludzi mają następujące związki:
* dwutlenek siarki (SO2) -atakuje najczęściej drogi oddechowe i struny głosowe. Wdychanie SO2 powoduje skurcze oskrzeli. Długotrwałe oddychanie powietrzem z zawartością SO2, nawet w niskich stężeniach, powoduje uszkodzenie dróg oddechowych, prowadzące do nieżytów oskrzeli. Dwutlenek siarki, po wniknięciu w ściany dróg oddechowych, przenika do krwi i dalej do całego organizmu; kumuluje się w ściankach tchawicy i oskrzelach oraz wątrobie, śledzionie, mózgu i węzłach chłonnych. Duże stężenie SO2 w powietrzu może prowadzić do zmian w rogówce oka.
* tlenki azotu (NOx) – toksyczność tlenków azotujest różna, np. NO2 jest czterokrotnie bardziej toksyczny niż NO. Toksyczne działanie dwutlenku azotu polega na ograniczaniu dotlenienia organizmu; obciąża on zdolności obronne ustroju na infekcje bakteryjne. NO2 działa drażniąco na oczy i drogioddechowe, jest przyczyną zaburzeń w oddychaniu, powoduje choroby alergiczne, m.in. astmę – szczególnie u dzieci. Zawartość 280 mikrogramów NO2/m3 prowadzi do śmiertelnego zapalenia płuc, a około 47 mikrogramów NO2/m3 do bronchitu.
* tlenek węgla (CO) – powstaje w wyniku niezupełnego spalania węgla. Jest niezwykle groźny, silnie toksyczny. Powoduje ciężkie zatrucia (zaczadzenie). Najbardziej wrażliwy na jego działanie jest mózg. Około 80% zawartego w powietrzu CO jest wiązana z hemoglobiną we krwi, tworząc karboksyhemoglobinę (HbCO), niezdolną do przenoszenia tlenu, co prowadzi do niedotlenienia tkanek. Toksyczne działanie tlenku węgla na człowieka zależy od stężenia w powietrzu i czasu działania.
* pyły – bezpośrednie oddziaływanie pyłów zależy od wielkości cząsteczek. Niebezpieczne są pyły najdrobniejsze o wielkości cząstki do 5 mikrometrów, które z łatwością przenikają do większości organizmów. U ludzi osiadają na ściankach pęcherzyków płucnych i utrudniają wymianę gazowa. Powodują podrażnienie naskórka i śluzówki, zapalenia górnych dróg oddechowych; wywołują choroby oczu, choroby alergiczne, astmę a także ciężkie schorzenia, jak pylica płuc oraz nowotwory płuc, gardła, krtani. niektóre z wymienionych chorób mogą być powodowane obecnością w pyłach metali ciężkich i węglowodorów.
* metale ciężkie(głównie Cd, Pb, Hg) – odkładają się w szpiku kostnym, śledzionie i nerkach; uszkadzają układ nerwowy , powodują anemię, zaburzenia snu, pogorszenie sprawności umysłowej, agresywność; mogą wywołać zmiany nowotworowe.
* wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) -wywołują ostre i przewlekłe zatrucia. W grupie węglowodorów aromatycznych duże zagrożenie stanowią benzopiren, ze względu na właściwości rakotwórcze.
* dioksyny – to jedne z najsilniejszych trucizn, jakie zna ludzkość. Są one 10 000 razy bardziej trujące od cyjanku potasu, lecz ich działanie nie jest natychmiastowe; powoli ale skutecznie uszkadzają one narządy wewnętrzne: wątrobę, płuca, nerki, rdzeń kręgowy i korę mózgową, zwiększają także ryzyko wystąpienia nowotworów.
Niecałe dwa miligramy dioksyn wystarczą, by zabić ważącego 80 kilogramów człowieka. Dioksyny oddziałują już na poziomie komórkowym – poprzez zaburzenie funkcji przepływu informacji genetycznej, np. przez włączanie lub wyłączanie genów w nieodpowiednim czasie. W konsekwencji mogą powstawać mutacje, zaburzenia rozrodu i rozwojowe, zakłócenia w funkcji organów na poziomie biochemicznym i fizjologicznym. Dioksyny kumulują się w łożysku matki i wpływają na pracę hormonów, co może doprowadzić do uszkodzenia płodu. Zaburzając funkcjonowanie hormonów i procesu rozwoju organizmu, doprowadzają do rozwoju komórek nowotworowych. Dioksyny działają alergicznie oraz obniżają odporność organizmów, co powoduje zwiększenie podatności na zakażenia wirusowe, bakteryjne i parazytologiczne.
Jeśli chcesz zachować zdrowie Twoje i Twojej Rodziny to:
Øzastanów się co wrzucasz do pieca;
Ønigdy nie pal odpadów (w szczególności opakowań z tworzyw sztucznych, folii, gum, opon) i nie pozwól robić tego sąsiadom;
Øzainwestuj w nowoczesne kotły i piece o wysokiej sprawności energetycznej i ekologicznej;
Østosuj proekologiczne źródła energii.
Spalanie odpadów jest dopuszczalne wyłącznie w spalarniach – przeznaczanych do tego urządzeniach i instalacjach posiadających filtry i zabezpieczenia ograniczające emisję do powietrza. Poza nimi spalanie śmieci jest zakazane.
